تحلیل و بررسی انواع تشبیه و استعاره در غزلیات فرصت شیرازی

میرزا محمد نصیرالحسینی ملقب به «میرزا آقا» که در شعر «فرصت» تخلص می کرد و بیشتر به فرصت شیرازی معروف است شاعر، نقاش، موسیقی دان و ادیب ایرانی بود. او فرزند جعفر بود و در سال ????ه.ق. در شیراز متولد شد. علاوه بر علوم فقه و اصول و کلام و فلسفه و منطق به علم حدیث نیز روی آورد. فرصت الدوله در بنیان فرهنگ نوین در ایران نقش مهمی داشت. وی به اروپا نیز مسافرت کرد و از کسانی بود که برای مشروطیت فعالیت زیاد داشت. فرصت الدوله نه فقط زبان انگلیسی را فرا گرفت بلکه از دانشمندی آلمانی خط میخی را هم آموخت و احتمالا اولین ایرانی است که خط میخی را می دانست. از جمله موضوعات برجسته در شعر ادبیات فارسی، انواع متعدد و متنوع تشبیه و استعاره است، فرصت شیرازی نیز با مهارت خود این دو مقوله را در غزلیات خود گنجانده است. نگارنده در این پژوهش ضمن بررسی انواع گوناگون تشبیه به بررسی بسامد هریک از این تشبیهات پرداخته است. البته محدوده ی استعاره در این اشعار بسیار کمتر از تشبیه می باشد. مهم ترین نتیجه ای که از این پژوهش حاصل می شود آنکه، فرصت در به کاربردن انواع تشبیه مهارت داشته و با تصویر سازی های زیبای خود، عنصر خیال ر ابه خوبی در شعر خود گنجانده است. کلمات کلیدی: فرصت شیرازی، استعاره، تشبیه.